Przepisy obowiązujące w budownictwie drewnianym

Budowa domu kojarzy nam się z dużą ilością wniosków, dokumentów, opinii, czy innych technicznych tekstów, których przedłożenia wymaga od nas urzędnik. Niestety formalności to nieodłączny proces powstawania także domu szkieletowego. Już w poprzednim artykule rozpatrzyliśmy jeden z aspektów prawnych, jakim jest dom drewniany bez zezwolenia. Jeśli chcesz się zapoznać z naszym omówieniem przepisów, zachęcamy do zapoznania się z tą publikacją. Dziś przejdziemy do innych przepisów, które mają zastosowanie przy budowie wymarzonego, ekologicznego domu drewnianego.

Normy europejskie i klasy drewna

Jednymi z najważniejszymi przepisów, które znajdują swoje odzwierciedlenie w budowlance, są normy wprowadzone przez Unię Europejską, oznaczone symbolem EN oraz normy polskie, oznaczone symbolem PL-EN.

Jeśli planujemy budować dom drewniany samodzielnie, bez udziału profesjonalistów, musimy bardzo szczegółowo zapoznać się z normami dotyczącymi drewna. Na poczet konstrukcji nie możemy wykorzystać po prostu drewna, które znajdziemy w tartaku. Wybierając materiał musimy brać pod uwagę właśnie wspomniane wyżej normy, które będzie musiał spełnić nasz budynek.

Drewno budowlane, które wykorzystywane jest dla tworzenia domu drewnianego, wykorzystywane jest dla tworzenia nie tylko poszczególnych elementów, ale też do całej konstrukcji. Dlatego bardzo ważne jest, aby materiał przez nas wybrany, miał odpowiednią klasę i był prawidłowo przechowywany.

Przede wszystkim każde drewno konstrukcyjne powinno posiadać oznaczenie zgodności z europejskim standardem CE. To potwierdzenie, że produkt jest całkowicie bezpieczny i przeszedł profesjonalną obróbkę. Ponadto, oznaczenie CE świadczy o zgodności z normami budowlanymi oraz precyzyjnymi parametrami technicznymi. Jest to jednocześnie gwarancja wysokiej jakości, odpowiedniego procesu produkcji oraz zgodności z wymaganiami normy PN-EN 14081-1+A1:2011.

Z kolei samą wytrzymałość drewna budowlanego określa norma PN-EN 338. Zgodnie z nią, wyznaczane są klasy wytrzymałościowe, oznaczone następującymi symbolami:

Dla drewna budowlanego litego iglastego klasy od C14 do C50;
Dla drewna budowlanego litego liściastego klasy od D30 do D70.

Jedynie drewno właściwie oznakowane, zatem spełniające wymagane normy wytrzymałościowe, może być używane do konstrukcji trwałych i solidnych obiektów budowlanych.

Dom drewniany musi być wytrzymały tak samo jak ten wykonany w metodzie tradycyjnej. Oznacza to, że aby spełnić ten wymóg, musimy zastosować odpowiedni materiał. Oprócz wskazanych powyżej klas drewna, powinniśmy mieć na uwadze czynniki, określane przez normy PN-EN, takie jak:

Wilgotność: Zgodnie z normą PN EN 1995-1-1: 2010 III, wilgotność drewna litego w konstrukcjach nie powinna przekraczać 18% (chronione przed zawilgoceniem) lub 23% (pracujące na otwartym powietrzu).
Wytrzymałość: Drewno konstrukcyjne powinno być sklasyfikowane zgodnie z normą PN-EN 338: 2016-06 IV, uwzględniając odpowiednie klasy wytrzymałości.
Wymiary: Zgodnie z PN-EN 336: 2013-12 V, drewno konstrukcyjne powinno mieć zgodne z normą wymiary, z uwzględnieniem dopuszczalnych odchyleń.
Sortowanie: Sortowanie drewna konstrukcyjnego zgodnie z normą PN-EN 14081-1+A1: 2019-11 VI powinno uwzględniać wytrzymałość w przekroju prostokątnym, można stosować metody wizualne lub maszynowe.
Impregnacja: Drewno powinno być impregnowane zgodnie z normą PN-EN 335: 2013-07 VII, z uwzględnieniem klas użytkowania i zastosowania do drewna litego, jak określa również norma PN-EN 460: 1997 VIII.

Spełnienie tych norm jest kluczowe dla zapewnienia trwałości, wytrzymałości i bezpieczeństwa drewna używanego w konstrukcjach budowlanych.

Przepisy pożarowe w domach drewnianych

„Domy drewniane są łatwo palne!”- to stwierdzenie bardzo błędne w swoich założeniach, o czym opowiemy szerzej w kolejnych artykułach. Przy zastosowaniu odpowiedniej technologii, można się zabezpieczyć przed rozprzestrzenianiem ognia, w taki sposób, aby wszystkie osoby obecne w budynku, mogły się bezpiecznie ewakuować. Nasza firma aktywnie bierze udział w badaniach ognioodporności ścian szkieletowych, chcąc w pełni zabezpieczyć osoby, korzystające z budownictwa drewnianego przed utratą majątku, zdrowia lub życia w pożarze. Co więcej, w 2023 roku uzyskaliśmy wzór użytkowy na ścianę o zwiększonej ognioodporności i takie rozwiązanie jesteśmy w stanie zaproponować naszym Klientom. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o naszej konstrukcji- skontaktuj się z nami.

Jednak należy przede wszystkim pamiętać, że jest to konstrukcja sprawdzona, a drewno nie jest wykorzystywane jedynie w domu drewnianym. Znajdziemy je także w tradycyjnym budownictwie w technologii murowanej- od schodów i wyposażenia domu, aż po konstrukcję więźb dachowych.

Jak kwestie bezpieczeństwa pożarowego regulują polskie przepisy ppoż? Należy tu rozróżnić technologie w jakich budujemy dom drewniany, gdyż są one różnie rozpatrywane ze względu na rozprzestrzenianie się ognia:

Dom szkieletowy, który jest otynkowany, a nie wykończony drewnem lub materiałem łatwopalnym, jest on sklasyfikowany jako nierozprzestrzeniający ognia,
Dom z bali jest sklasyfikowany jako rozprzestrzeniający ogień.

Ważny jest również sposób wykończenia dachu- jeśli jest on kryty strzechą, gontem drewnianym, wiórami drzewnymi, jest uznawany za rozprzestrzeniający ogień.

Dlaczego ta kwestia jest ważna? Reguluje ona odległość domu od sąsiednich zabudowań oraz granic działki. W przypadku sklasyfikowania budynku lub dachu jako rozprzestrzeniającego ognia, budynek ten musi być ulokowany nie bliżej niż 12 metrów od sąsiednich budynków lub 16 metrów, jeśli budynki sąsiednie mają tę samą klasę rozprzestrzeniania się ognia.

Kwestie pożarowe regulują także przyjęte w Polsce normy REI, które mówią o klasach odporności ogniowej i pożarowej. To głównie one determinują obecne regulacje dotyczące budownictwa domów mieszkalnych wielorodzinnych w technologii szkieletowej, podczas gdy te konstrukcje używane są na całym świecie, w tym Skandynawii. Szczególnie ważną normą dla budownictwa drewnianego jest norma REI 60- oznacza to, że struktura wytrzymuje pożar przez jedną godzinę w odniesieniu do stabilności konstrukcyjnej, integralności i zdolności izolacyjnej. Dłuższy czas zapewnia nam norma REI 120, która oznacza, że przez 120 minut zachowuje ona nośność, pozostaje szczelna (nie przenikną przez nią gazy ani płomień) oraz stanowi izolację termiczną (temperatura po drugiej stronie nie wzrośnie o 140oC).

Szerzej o zabezpieczeniu pożarowym budynków z drewna, opowiemy w kolejnych artykułach, poświęconym mitom na temat budownictwa drewnianego oraz w postach na Facebooku firmy, do którego obserwowania zachęcamy, aby być na bieżąco z najnowszymi publikacjami.

Limity wysokości budynków

Polskie prawo reguluje także maksymalną wysokość domów drewnianych oraz sposób budownictwa tzw. bliźniaków w technologii z użyciem drewna.

Ze względu na obowiązujące przepisy pożarowe, dom z drewna, wybudowany w Polsce nie może przekraczać wysokości czterech pięter oraz łącznej wysokości nie przekraczającej 15 metrów. Limity te określane są dla budynków z użyciem materiałów o klasie palności „D”. Zasady obowiązujące na terenie Rzeczpospolitej określone 12 metrów wysokości. Limity te skutecznie uniemożliwiają rozwinięcie się budownictwa szkieletowego wielorodzinnego, które jest propagowane w innych krajach, między innymi krajach skandynawskich. Jednak wysokość 12 metrów jest idealnym rozwiązaniem dla domów jednorodzinnych, w szczególności tych w konstrukcji szkieletowej. Nie istnieją za to limity, które ograniczyłyby powierzchnię domu, co oznacza, że przepisy regulują jedynie wysokość budowli, a nie jej szerokość czy długość.

Budowa bliźniaków

Kolejnym ograniczeniem jest budowa bliźniaków. Jest to problem szeroki, zarówno w tradycyjnym budownictwie murowanym, jak i budownictwie drewnianym. Skupia się on głównie na regulacjach Prawa Budowlanego, które nie określa jednoznacznie czym taki Bliźniak w rzeczywistości jest. W zależności od wybudowanej konstrukcji może być on zaliczany, zgodnie z interpretacjami art. 3 pkt. 2a ustawy jako budynek wielorodzinny (gdy budynki posiadają wspólną ścianę) lub jednorodzinny (gdy nie występuje wspólna ściana, ergo budynek posiada dwie równoległe ściany). Ściana oddzielająca dwa budynki musi być wykonana z materiałów o spełniających co najmniej normę REI 60. Ściana oddzielająca nie musi spełniać również wymagań dla ścian oddzielenia pożarowego, ujętych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, oraz wymagań określonych przez przepisy pożarowe.

Dom drewniany w normach prawnych

Obecnie trwa coraz więcej dyskusji, aby wkroczyć w nową epokę budownictwa i dostosować je do budownictwa szkieletowego. Domy drewniane rozpowszechniają się na rynku europejskim, a co za tym idzie, również polskim. Kwestią czasu powinno być przyjęcie takich regulacji, które pozwolą na realizację obiektów komercyjnych, czy budynków wielorodzinnych z użyciem materiałów drewnianych i drewnopochodnych, zamiast cegieł, czy prefabrykatów betonowych.

Domy drewniane są rozwiązaniem szybkim w swojej budowie. Jednak, jeśli chcemy podjąć się jego budowy samodzielnie musimy zadbać o szereg dokumentów wymaganych przez prawo, jak i zapewnić odpowiednie spełnienie przepisów, między innymi przeciwpożarowych. Należy pamiętać, że w przypadku jakichkolwiek wątpliwości co do formy dokumentów lub samej konstrukcji, można poprosić o wsparcie profesjonalną firmę, która zajmuje się budownictwem drewnianym. Jak również można zwrócić się ze swoim pytaniem do odpowiedniego urzędu, który często jest w stanie wyjaśnić nam wątpliwości interpretacyjne. Przy odpowiednim przygotowaniu oraz spełnieniu prawnych przesłanek, budowa domu szkieletowego lub innej konstrukcji drewnianej, powinna być dla nas szybka, mniej wyczerpująca finansowo, a finalnie zakończyć się zamieszkaniem w nowym domu.